Cốm nếp hương xuống giá – người mua được hời
Thời gian gần đây, trên các chợ mạng, nhiều tiểu thương rao bán cốm nếp hương Tây Bắc với giá khởi điểm chỉ 50.000 đồng / kg. Theo lý giải, do ảnh hưởng của đợt dịch Covid-19 năm nay, cốm nếp hương làm ra không xuất được nên giá rẻ. Nhiều tiểu thương trên chợ mạng rao bán cốm vàng xanh khô trên thị trường online được quảng cáo là có xuất xứ từ vùng Tây Bắc, giá siêu rẻ, khởi điểm chỉ 50.000 đồng / kg. Chính vì giá rẻ mà người dân nhanh chóng chớp thời cơ mua vài ký để cất đi ăn dần, cốm năm nay đã xuống giá chỉ còn một nửa so với mọi năm làm các chủ sản xuất thua lỗ khá nặng.
Quy trình sản xuất cầu kỳ của cốm nếp hương
Những ngày giữa tháng 7, chị Đặng Thị Thùy Linh ở Phúc Thọ, Hà Nội; bắt đầu rao bán những mẻ cốm xanh Tây Bắc.
Theo chị Linh, mùa cốm Tây Bắc bắt đầu từ khoảng giữa tháng 7 đến hết mùa. Để làm ra những hạt cốm xanh thơm ngon, khi lúa chín vừa tới trên nương, người dân tộc gặt về nhà vò lấy hạt; xẩy bỏ những hạt lép, hạt chưa chín tới; để riêng những hạt lúa đã vào độ chín bùi. Người làm cốm phải chọn những hạt lúa nếp nương vừa chín tới, đem rửa sạch, phơi khô rồi mang đi rang.
Nói về quy trình làm cốm nếp nương, Thùy Linh khẳng định rất cầu kỳ và phải là người có kinh nghiệm. “Lửa rang cốm phải vừa đủ, không to, không quá nhỏ. Ngoài ra, phải chú ý rang đều tay, không để hạt chín hạt sượng và rang đến khi thấy mùi nếp dậy lên thì đã chín dẻo và đổ ra mẹt.
Lúc này mới bắt đầu đến công đoạn cho vào cối giã, sàng sảy bỏ đi đầu mẩy, cánh thóc bao ngoài của hạt cốm để cốm nếp nương có màu xanh ngắt như lá dong rừng và hạt cốm thơm, mềm dẻo”.
Chẳng thế mà khi thưởng thức cốm xanh Tây Bắc, thực khách nào cũng thấy tròn vị và nhớ mãi. Những hạt lúa nếp nương vùng Tây Bắc có hình to tròn, khi ăn có vị ngọt dẻo, thơm ngậy. Đặc biệt, chất ngọt của nếp nương khác biệt với hạt nếp dưới vùng đồng bằng. Lý do vì những hạt cốm mềm dẻo, mang đậm đà vị ngọt của đất, của gió, của nắng, của sương, hương vị của thiên nhiên trời đất.
Giá cốm lao đao trên thị trường
Những năm trước, giá cốm xanh Tây Bắc thường là 180.000 đồng/kg; được rất nhiều khách đặt hàng. Nhưng năm nay, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, loại cốm xanh không xuất khẩu được và tiêu thụ đi các tỉnh cũng rất chậm. Bởi thế, giá cốm giảm mạnh, chỉ bằng một nửa so với giá năm trước.
“Mấy năm bán loại cốm xanh Tây Bắc, chưa có năm nào cốm rẻ như năm nay. Do dịch không xuất khẩu và vận chuyển đi các tỉnh thành được nên giá cốm rẻ lắm, chỉ còn 90.000 đồng/kg. Loại cốm này để hấp xôi, nấu chè, làm bánh, làm chả đều rất ngon; đậm đà chuẩn vị, rất tiện lợi cho các ngày giỗ, lễ trong năm. Hoặc nếu thích vị cốm giản dị, chỉ cần ăn cốm với chuối”, chị Linh chia sẻ.
Vì giá cốm rẻ, hợp túi tiền nhiều người nên rất nhiều khách đặt mua ăn thử. Mỗi ngày ít nhất chị Linh cũng bán được khoảng 10kg, ngày nhiều 30kg.
“Khách mua cốm đầu mùa thường là chị em công sở và các bà nội trợ. Họ đặt mua từ nửa cân đến vài cân cốm. Có người thì đặt cả 5-7kg để biếu người thân hoặc mua về để tủ lạnh tiện chế biến những món ăn hàng ngày”, chị Linh nói.
Nên biết cách chọn cốm khi mua
Tiểu thương này lưu ý, vì lợi nhuận mà nhiều người bán cốm đôi khi sử dụng các loại hóa chất bảo quản hay nhuộm màu cho đẹp. Bởi thế, để lựa chọn được loại cốm tươi ngon, đảm bảo an toàn thực phẩm; khách mua chỉ nên mua cốm ở những địa chỉ bán hàng uy tín.
“Nên chọn cốm có hạt chắc, mỏng, dẹt. Khi ăn có vị dai dai, bùi; ngọt và có mùi thơm của lúa non. Đây là những mẻ cốm vừa mới ra lò, không phải là những mẻ cốm cũ. Chúng cũng không phải mùi thơm nồng do sử dụng hương liệu mà có. Khi mua cốm về, nên sử dụng ngay. Nếu muốn có cốm ăn vài tháng, cần phải để cốm nơi khô ráo; có thể tích trữ trong ngăn đá để tránh bị ẩm, mốc”, tiểu thương này nói.
Cốm rẻ người dân tranh nhau mua
Nhiều tiểu thương trên chợ mạng đang rao bán loại cốm xanh khô; được quảng cáo là có nguồn gốc từ Tây Bắc với giá siêu rẻ, chỉ từ 50.000 đồng/kg.
Thông thường, cốm sẽ được đựng trong túi 0,5 kg và được sàng lọc sạch trước khi gửi đến tay khách.
“Nếu không có dịch, khách chẳng bao giờ mua được cốm với giá 50.000 đồng/kg đâu. Bởi cốm Tây Bắc có hạt to, tròn, ngọt, mà chất ngọt của nếp nương khác biệt với hạt nếp dưới vùng đồng bằng” – chị miêu tả.
Theo chị Hoa, mùa cốm thường bắt đầu từ tháng 7. Để làm ra những hạt cốm đạt chuẩn; người dân phải chọn thời điểm khi lúa trên nương vừa chín tới, đem rửa sạch, phơi khô rồi mang đi rang.
“Thấy cốm rẻ nên khách nhà tôi ai cũng mua nhiều; mỗi lần thường lấy 2 – 3 kg về ăn dần hoặc biếu bạn bè. Cốm này làm được nhiều món ngon như nấu chè, làm bánh, đồ xôi. Nhất là trong mùa hè nóng nực, một bát chè cốm ngon; vị thanh mát đúng là nhất” – chị hào hứng nói.
Chia sẻ với phóng viên, chị Thoa (Ba Vì, Hà Nội) xác nhận; nhà chị đang bán loại cốm xanh Tây Bắc sấy khô với giá 50.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, theo chị Thoa, lý do cốm rẻ là do dịch Covid-19 bùng phát khiến hàng tiêu thụ chậm; không xuất khẩu được. Và một nguyên nhân nữa là cốm giá rẻ thường có hạt già, không còn non, ngon như tiêu chuẩn.
